Waghya Dog controversy: 'संभाजीराजे 100 टक्के चूक बोलले', संभाजी भिडे असं का म्हणाले.. काय आहे नेमका वाद?

संभाजीराजे छत्रपतींनी काय केली मागणी?

या वादाला सुरुवात झाली ती संभाजीराजे छत्रपती यांनी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांना लिहिलेल्या पत्रामुळे. संभाजीराजे यांनी 24 मार्च 2025 रोजी या समाधीला ऐतिहासिक आधार नसल्याचा दावा करत ती 31 मेपर्यंत हटवण्याची मागणी केली होती. त्यांचे म्हणणे आहे की, "वाघ्या कुत्रा नामक पात्राचा शिवकालीन इतिहासात कोणताही उल्लेख नाही. ही समाधी काही दशकांपूर्वीच उभारली गेली असून, ती रायगडावरील एक अतिक्रमण आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या समाधीजवळ अशी संरचना असणे अयोग्य आहे." त्यांनी भारतीय पुरातत्व विभागाच्या अहवालाचा हवाला देत म्हटले की, या समाधीला कोणतेही ऐतिहासिक पुरावे नाहीत.

हे ही वाचा>> रायगडावरील वाघ्या कुत्र्याच्या समाधीची काय आहे कहाणी?, संभाजीराजेंच्या पत्राने खळबळ!

इतिहासकारांचे काय मत?

या मुद्द्यावर इतिहासकारांमध्येही मतभेद दिसून येत आहेत. काही इतिहासकार, जसे की श्रीमंत कोकाटे, संभाजीराजे यांच्या मताशी सहमत आहेत. कोकाटे म्हणाले, "शिवचरित्रात वाघ्या कुत्र्याचा कोणताही उल्लेख नाही. ही संकल्पना राम गणेश गडकरी यांच्या ‘राज संन्यास’ नाटकातून आली असावी, जी ऐतिहासिक नाही तर काल्पनिक आहे." 

दुसरीकडे, इतिहास अभ्यासक संजय सोनवणी यांनी संभाजीराजे यांच्या मागणीला विरोध केला आहे. ते म्हणाले, "वाघ्या कुत्र्याचा उल्लेख काही शिल्पांमध्ये आढळतो. ही समाधी हटवणे म्हणजे ऐतिहासिक संदर्भांचा अवमान आहे."

संभाजी भिडे यांचे वाघ्या कुत्र्याच्या समाधीला समर्थन

संभाजी भिडे यांनी वाघ्या कुत्र्याच्या निष्ठेची प्रशंसा करताना सांगितले की, "हा कुत्रा शिवाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या चितेत उडी घेऊन स्वतःचे बलिदान दिले. अशा निष्ठावान प्राण्याच्या स्मारकाला हटवण्याचा विचारही शिवभक्तांना मान्य होणार नाही." त्यांच्या या विधानाला काही शिवभक्तांनी पाठिंबा दिला आहे, तर काहींनी त्यावर टीका केली आहे. एका स्थानिक शिवप्रेमीने सांगितले, "भिडे गुरुजींचे म्हणणे भावनिकदृष्ट्या योग्य वाटते, पण त्याला पुराव्यांचा आधार हवा."

हे ही वाचा>> Sambhajiraje : संभाजीराजेंनी दाखवले 3 जुने फोटो, वाघ्या कुत्र्याचा पुरावा नाही, हाकेंच्या 'त्या' आरोपालाही उत्तर

वादाची पार्श्वभूमी

रायगडावर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या समाधीजवळ असलेली वाघ्या कुत्र्याची समाधी ही 1936 मध्ये उभारल्याची नोंद आहे. काहींच्या मते, ही संकल्पना लोककथा आणि नाटकांमधून पुढे आली. मात्र, तिचा कोणताही ठोस ऐतिहासिक आधार नसल्याचे पुरातत्व विभागाने स्पष्ट केले आहे. संभाजीराजे यांनी या समाधीच्या उंचीवरही आक्षेप घेतला आहे. ते म्हणाले, "वाघ्या कुत्र्याच्या स्मारकाची उंची शिवाजी महाराजांच्या समाधीपेक्षा जास्त आहे, हे कोणत्याही शिवभक्ताला खपणार नाही."

या वादाचे पडसाद राजकीय आणि सामाजिक स्तरावरही उमटत आहेत. काही संघटनांनी संभाजीराजे यांच्या मागणीचे समर्थन केले आहे, तर काहींनी संभाजी भिडे यांच्या मताला पाठिंबा दर्शवला आहे. 

संभाजी भिडे यांच्या ताज्या विधानाने हा वाद आणखी चिघळला आहे. आता सर्वांचे लक्ष मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्याकडे लागले आहे, ज्यांना संभाजीराजे यांनी पत्र लिहून निर्णय घेण्याची विनंती केली आहे. सरकार या प्रकरणात कोणती भूमिका घेते आणि ही समाधी हटवली जाते की कायम राहते, हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरणार आहे.