Same Sex Marriage बाबत सुप्रीम कोर्टाचा मोठा निर्णय, पाहा नेमका निकाल काय

आपला निर्णय देताना सरन्यायाधीशांनी समलिंगी विवाहाला मान्यता देण्यास नकार दिला. ते म्हणाले की, ‘त्यांच्या मते समलिंगी विवाहाला मान्यता द्यायची की नाही याचा निर्णय संसदेने घ्यावा.’ समलिंगी समाजाविरुद्ध होणारा भेदभाव थांबवण्यासाठी त्यांनी केंद्र आणि पोलिस दलांना अनेक मार्गदर्शक सूचनाही जारी केल्या.

सरन्यायाधीशांच्या निर्णयानंतर न्यायमूर्ती संजय किशन कौल यांनीही समलिंगी जोडप्यांच्या हक्कांची बाजू मांडली. चार न्यायमूर्ती CJI, न्यायमूर्ती कौल, न्यायमूर्ती एस रवींद्र भट्ट आणि न्यायमूर्ती PS नरसिम्हा यांनी समलैंगिक विवाहावर विभाजित निर्णय दिला. न्यायमूर्ती हिमा कोहलीही या खंडपीठाचा एक भाग आहेत.

हे ही वाचा>> Meera Borwankar Ajit pawar : “तू मला सोडून गेलास, मी तुला सोडणार नाही”

मात्र, CJI यांनी समलिंगी जोडप्याला मूल दत्तक घेण्याचा अधिकार दिला आहे. CJI यांनी केंद्र आणि राज्य सरकारांना समलैंगिकांसाठी योग्य पावले उचलण्याचे आदेश दिले आहेत. तथापि, न्यायमूर्ती भट्ट म्हणाले, समलिंगी जोडप्यांना दत्तक घेण्यास परवानगी देण्याच्या CJI च्या मताशी ते असहमत आहेत.

CJI च्या निर्णयाचा निष्कर्ष

– या कोर्टाला खटल्याच्या सुनावणीचा अधिकार आहे.
– समलैंगिकता ही एक नैसर्गिक घटना आहे जी भारतात शतकानुशतके ओळखली जाते. तो शहरी किंवा उच्चभ्रूही नाही.
– विवाह ही कायमस्वरूपी संस्था नाही.
– समलिंगी जोडप्यांना शिधापत्रिकेत कुटुंब म्हणून समाविष्ट करणे, संयुक्त बँक खात्यासाठी नामांकन, पेन्शन, ग्रॅच्युइटी यासंबंधीचे अधिकार सुनिश्चित करणे इत्यादी मुद्द्यांवर विचार करणारी समिती स्थापन करावी.

सुप्रीम कोर्टाच्या निर्णयातील महत्त्वाच्या गोष्टी…

निकाल देताना सरन्यायाधीश म्हणाले की, या प्रकरणात चार निर्णय आहेत. काही सहमत आहेत तर काही असहमत आहेत. ते म्हणाले, न्यायालय कायदा करू शकत नाही. पण कायद्याची व्याख्या करू शकतो.

हे ही वाचा>> Same Sex Marriage: ‘समलैंगिकता ही केवळ…’, समलिंगी विवाहावर सुप्रीम कोर्ट काय देणार निकाल?

– चंद्रचूड म्हणाले की, समलिंगी संबंध केवळ शहरी लोकांपुरते मर्यादित आहे असे म्हणणे योग्य ठरणार नाही. हे फक्त शहरी उच्चभ्रू लोकांपुरतेच मर्यादित आहे असे नाही. हा इंग्रजी बोलणारा पांढरा कॉलर माणूस नाही जो समलिंगी असल्याचा दावा करू शकतो. किंबहुना, गावातील शेतीच्या कामात गुंतलेली महिला देखील समलिंगी असल्याचा दावा करू शकते. शहरांमध्ये राहणार्‍या सर्व लोकांना उच्चभ्रू म्हणता येणार नाही.

– ते म्हणाले, लग्नाचे स्वरूप बदलले आहे. या चर्चेतून विवाहाचे स्वरूप स्थिर नसल्याचे दिसून येते. सती प्रथेपासून बालविवाह आणि आंतरजातीय विवाहापर्यंत विवाहाचे स्वरूप बदलले आहे. विरोधाला न जुमानता लग्नाच्या पद्धतीत बदल झाला आहे.