MP Election 2023 : शिवराज सिंह चौहान नाही, तर कोण होणार मुख्यमंत्री? 5 नावे स्पर्धेत

कर्नाटकात बसवराज बोम्मई यांना मुख्यमंत्रीपदाचा चेहरा बनवून हात पोळवून घेणाऱ्या भाजपने राज्यात बंडखोरी उफाळून येऊ नये म्हणून शिवराज सिंह चौहान यांना मुख्यमंत्रीपदाचा चेहरा बनवले नाही. पण, इथे उलटे झाल्याचे दिसले. मतदार, विशेषत: महिला शिवराज चौहान यांच्या योजनांनी एवढ्या प्रभावित झाल्या की त्यांनी भाजपला भरभरून मतदान केले.

आता ज्या पक्षाने मुख्यमंत्री चेहरा बनवले नाही, तो पक्ष पाचव्यांदा मुख्यमंत्रीपदासाठी शिवराज सिंह यांच्या नावाचा प्रस्ताव ठेवणार का? मग शिवराज नाही तर मुख्यमंत्रिपदाचा दावेदार कोण? शिवराज सिंह चौहान मुख्यमंत्री झाले नाहीत, तर सर्वात वर नाव कोणाचे? यात पक्षाचे नेते ज्योतिरादित्य शिंदे, नरेंद्र सिंह तोमर, कैलाश विजयवर्गीय, व्हीडी शर्मा आदींची नावे घेतली जात आहेत. मुख्यमंत्री होण्याची सर्वाधिक शक्यता कोणाची आहे ते पाहू… मात्र अलीकडच्या काळात भाजपमध्ये अशी परंपरा निर्माण झाली आहे की, पक्ष शेवटच्या क्षणी राजकीय धक्का देते. तरीही, काही नावे त्यांच्या प्लस आणि मायनस गुणांसह पाहू.

निकालाने शिवराज सिंह चौहानांची दावेदारी प्रबळ

मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांची लोकप्रियता लक्षात घेता पक्ष त्यांना मुख्यमंत्रिपदापासून दूर ठेवेल, असे सध्या तरी वाटत नाही. मात्र केंद्रीय नेतृत्वाशी त्यांचे संबंध बिघडले, तर त्यांची पाचवी टर्म त्यांच्यासाठी अडचणीची ठरू शकते.

हेही वाचा >> Sharad Pawar चा प्रफुल्ल पटेलांच्या वर्मावरच ‘बाण’! म्हणाले, “ईडीने घर का ताब्यात घेतलं?”

पत्रकार दिनेश गुप्ता यांच्या म्हणण्यानुसार, पक्ष 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीपर्यंत शिवराज सिंह चौहान यांना मुख्यमंत्री ठेवण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर केंद्रातील राजकारणात शिवराज त्यांच्या भविष्यासाठी तयार होऊ शकतात. शिवराज यांचे वय त्यांच्या समवयस्क नेत्यांपेक्षा कमी असल्याने त्यांना याचा लाभ मिळू शकतो. आरएसएस नेहमीच 20 वर्षांचा विचार करून निर्णय घेते. त्यामुळे मध्य प्रदेशातही असेच काहीसे घडण्याची शक्यता आहे.

मध्य प्रदेशात भाजपच्या केंद्रीय नेतृत्वाने बदलाचा विचार केला तर कोणती नावे स्पर्धेत

1) ज्योतिरादित्य शिंदे

ज्योतिरादित्य शिंदे ज्या प्रकारे सकाळी मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांना भेटायला आले, त्यावरून कुठेतरी पक्षात ज्योतिरादित्य शिंदे यांच्या नावाचाही मुख्यमंत्रिपदासाठी विचार केला जात असल्याचे दिसते. शिंदे यांना राज्याचे मुख्यमंत्री बनण्याची फार पूर्वीपासून इच्छा आहे यात शंका नाही.

काँग्रेस सोडण्याचे कारणही त्यांना मुख्यमंत्री न करणे हेच होते. शिंदे भाजपमध्ये आल्यापासून खूप मेहनत घेत आहेत. मध्य प्रदेशच्या राजकारणावर दीर्घकाळ लेखन करणारे ज्येष्ठ पत्रकार दिनेश गुप्ता म्हणतात की, ग्वाल्हेरमध्ये यावेळी भाजपला मोठी आघाडी मिळत आहे.

2018 च्या निवडणुकीत भाजपच्या पिछाडीचे सर्वात मोठे कारण हेच क्षेत्र होते. पण शिंदे यांच्या नावाचे ३ मायनस पॉईंट्स आहेत: पहिलं म्हणजे ते मूळ काँग्रेसी आहेत. दुसरं ते उच्चवर्णीय आहेत. तिसरं म्हणजे त्यांच्या नावाने राज्यात गटबाजी वाढली आहे.

2) कैलाश विजयवर्गीय

मध्य प्रदेश विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर भाजपचे ज्येष्ठ नेते कैलाश विजयवर्गीय हे देखील मुख्यमंत्रिपदाच्या उमेदवारीमुळे चर्चेत आहेत. इंदूर-१ चे तिकीट मिळाल्यानंतर विजयवर्गीय हे सतत अशी विधाने करत आहेत की, त्यांनाच मुख्यमंत्री व्हायचे आहे.

हेही वाचा >> मध्य प्रदेशमध्ये जनतेने काँग्रेसला थेट नाकारलं, भाजपच्या हाती पुन्हा सत्तेच्या चाव्या

विजयवर्गीय एकदा इंदूरमध्ये म्हणाले होते की, मी भोपाळमध्ये बसून सिग्नल देईन, तरच तुमचे काम होईल. याआधीही ते एकदा म्हणाले होते की, मी फक्त आमदार होण्यासाठी आलो नाही. मला पक्षाकडून मोठी जबाबदारी मिळेल, मोठी जबाबदारी मिळाली तर मीही मोठे काम करेन. पण पक्षाने त्यांना कधीच मुख्यमंत्रिपदाचे दावेदार मानले नाहीत, असे स्थानिक पत्रकारांचे म्हणणे आहे. मात्र, राजकारण हा शक्यतांचा खेळ आहे आणि कधीही काहीही होऊ शकते. त्यामुळे प्रतीक्षा करणे चांगले.

3) नरेंद्रसिंग तोमर

मुख्यमंत्रिपदाच्या दावेदारांमध्ये केंद्रीय कृषिमंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांचेही नाव घेतले जात आहे. मध्य प्रदेशातील निवडणूक व्यवस्थापन समितीचे निमंत्रक बनले तेव्हापासून तोमर यांचे नाव चर्चेत होते. केंद्रीय मंत्री असूनही केंद्राने त्यांना निवडणूक लढवण्यासाठी पाठवले तेव्हा त्यांच्या नावावर शिक्कामोर्तब झाल्यासारखे वाटले. तोमर यांनी मात्र याचा इन्कार केला आहे. मात्र, शिंदेंही हे फेटाळून लावत आहेत.

तोमर यांनी एकदा मुरैना येथे पत्रकारांना सांगितले की भाजप हा सामूहिक नेतृत्व असलेला पक्ष आहे. सर्वांनी मिळून निवडणूक लढवली आहे. निकाल जाहीर झाल्यानंतर मुख्यमंत्री निवडीची निश्चित प्रक्रिया पूर्ण होईल. मात्र, त्यांच्या मुलाचा रिकव्हरीचा व्हिडिओ ज्या प्रकारे व्हायरल झाला आहे, त्यामुळे त्यांची प्रतिमा कमकुवत झाली आहे. मात्र ते नेहमीच हायकमांडचे लाडके राहिले आहेत, त्यामुळे त्यांच्याबद्दलच्या चर्चेंना पूर्णविराम देता येत नाही.

4) व्हीडी शर्मा

प्रदेशाध्यक्ष व्हीडी शर्मा यांनाही दुर्लक्षित करता येणार नाही. ते मध्य प्रदेशच्या राजकारणातील डार्क हॉर्स ठरू शकतात. त्यांनी विधानसभा निवडणूक लढवली नसली, तरी मात्र निवडणूक प्रचारादरम्यान असे अनेक संकेत मिळाले असून त्यामुळे त्यांच्या नावाची चर्चा होत आहे.

प्रचारादरम्यान व्हीडी शर्मा यांच्याशी पंतप्रधान मोदींच्या कुजबुजण्याने मध्य प्रदेशच्या राजकारणातील अनेक तज्ञांना धारेवर धरले आहे. इंदूरमधील रोड शो दरम्यान केवळ व्हीडी शर्माला पीएमसोबत पाहिल्याने त्यांच्या सीएम होण्याचा अंदाज बांधला जात आहे, परंतु 2024 च्या रणनीतीमध्ये त्यांचे ब्राह्मण असणे ही त्यांची सर्वात मोठी कमतरता आहे.

काँग्रेस ज्या प्रकारे मागासलेल्या राजकारणाचे कार्ड खेळत आहे, त्यावरून भाजप एखाद्या उच्चवर्णीय व्यक्तीला मुख्यमंत्री करेल, असे वाटत नाही. पत्रकार दिनेश गुप्ता सांगतात की, शर्मा यांचे वय, शिवराज यांची शैली आणि नड्डा यांच्याशी जवळीक यामुळे त्यांचे नाव वजनदार होते.

५) कुलस्ते, प्रल्हाद पटेल यांचीही नावे

यावेळी मध्य प्रदेशात भाजपने केंद्रीय मंत्री प्रल्हाद सिंह पटेल यांना उमेदवारी दिली आहे. ते अटलबिहारी वाजपेयींपासून नरेंद्र मोदींपर्यंतच्या सरकारमध्ये मंत्री राहिले आहेत. शिवराज सिंह चौहान यांच्यानंतर ते राज्यातील सर्वात मोठे ओबीसी नेते आहेत. त्यांच्यासाठी हा सर्वात मोठा प्लस पॉइंट आहे. तसेच आदिवासी मतदारांना आकर्षित करण्यासाठी भाजपही मध्य प्रदेशात नवी चाल खेळू शकते.

हेही वाचा >> राजस्थानमध्ये काँग्रेसला धक्का, भाजपचं जोरदार कमबॅक

मध्य प्रदेशात विधानसभेच्या ४७ जागा आदिवासींसाठी राखीव आहेत. केंद्रीय मंत्री फग्गनसिंग कुलस्ते यांना मुख्यमंत्री बनवून त्या छत्तीसगड, झारखंड आणि आजूबाजूच्या अनेक राज्यांतील आदिवासी मतांमध्ये आघाडी घेऊ शकतात, त्याचप्रमाणे राज्याचे गृहमंत्री नरोत्तम मिश्रा यांच्या कट्टर हिंदुत्ववादी वृत्तीमुळे त्यांचे नावही पुढे जाऊ शकते.