Maharashtra Lok Sabha Election : पवार, ठाकरेंना मोदींची 'ऑफर', चार राजकीय अर्थ!

Lok Sabha election 2024 Maharashtra : नंदुरबारमधील प्रचारसभेत बोलताना पंतप्रधान मोदींनी शरद पवार आणि उद्धव ठाकरेंना एनडीएमध्ये सामील व्हा, असे आवाहन केले. या ऑफरने महाराष्ट्राच्या राजकारणात खळबळ उडाली. मोदींच्या या विधानाचे वेगवेगळे अर्थ काढले जात आहे. मोदी अचानक काही बोलत नाही. त्यांच्या बोलण्यामागे काही डावपेच असतात, असे राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे. (Request to Sharad Pawar and Uddhav Thackeray to join NDA, what is political meaning of Modi's statement?)
 
पंतप्रधान मोदींनी शरद पवार आणि उद्धव ठाकरे यांना एनडीएमध्ये केलेल्या आवाहनाचे राजकीय अर्थ काय, हेच समजून घेऊयात...

भाजप महाराष्ट्रात अजूनही मजबूत साथीदाराच्या शोधतात?

लोकसभा निवडणुकीनंतरच्या राजकारणाबद्दल बोलताना शरद पवार म्हणाले होते की, 'येत्या काही वर्षांत अनेक प्रादेशिक पक्ष काँग्रेसच्या जवळ येतील आणि ते काँग्रेसमध्ये विलीन होण्याचीही शक्यता आहे.' 

पवारांच्या या विधानाच्या पार्श्वभूमीवर नरेंद्र मोदी यांनी नंदुरबार येथील सभेत शरद पवारांचा पक्ष नकली राष्ट्रवादी आणि उद्धव यांचा पक्ष नकली शिवसेना असे म्हटले होते आणि काँग्रेसमध्ये जाऊन मरण्यापेक्षा अजित पवार आणि एकनाथ शिंदेंसोबत या आणि अभिमानाने तुमची सर्व स्वप्ने पूर्ण करा, असे मोदी म्हणाले.

हेही वाचा >> "मातोश्रीवर अटॅक करायला फडणवीसांनी सांगितलं", सोमय्यांचा मोठा गौप्यस्फोट 

खरं तर भाजप निवडणुकीची 5 वर्षे पुढची तयारी करत आली आहे. महाराष्ट्रात भाजपला अनेक नवे मित्रपक्ष मिळाले पण मराठा मते आपल्या बाजूने वळण्यात यश आल्याचे दिसत नाही. मराठा आरक्षणाबाबत राज्यात अजूनही आंदोलन सुरू आहे. 

भाजपमध्ये एकही तगडा मराठा नेता नसल्यामुळे भाजपला शिंदे आणि अजित पवार यांना आणावे लागले, पण शिंदे आणि अजित पवार यांच्यावर मराठी माणसाचा रोष भाजपपेक्षा जास्त आहे. त्यामुळेच उत्तर भारतीयांमध्ये खलनायक म्हणून कुप्रसिद्ध असलेल्या राज ठाकरे यांनाही पक्षाने सोबत घेतले.

हेही वाचा >> "चहाच्या टपरीवर असताना उद्धव ठाकरेंनी दिली होती मुख्यमंत्रीपदाची ऑफर"

एकनाथ शिंदे यांनी बंडखोरी करूनही मराठी मतदारांची सहानुभूती उद्धव ठाकरे यांच्याकडे वाढल्याचे भाजपच्या अंतर्गत सर्वेक्षणातून वारंवार दिसून येत असल्याचे बोलले जात आहे. अशा स्थितीत पक्षाला भक्कम जनाधार देऊ शकतील अशा काही मित्रपक्षांची महाराष्ट्रात अजूनही गरज आहे, असे भाजपला वाटते.

एका दगडात दोन पक्षी

महाराष्ट्रातील निवडणूक प्रचारादरम्यान एनडीए आणि इंडिया आघाडी या दोन्ही आघाड्यांनी एकमेकांवर जोरदार हल्ला चढवला आहे. मोदींच्या निरंकुश कारभारामुळे भारताचे संविधान आणि लोकशाहीला धोका निर्माण झाला आहे, असा आरोप शरद पवार आणि उद्धव ठाकरे यांच्यासह महाविकास आघाडीच्या नेत्यांकडून केला जात आहे.

त्याला प्रत्युत्तर म्हणून नरेंद्र मोदींनीही महाराष्ट्रातील प्रत्येक सभेत शरद पवार आणि उद्धव यांच्यावर निशाणा साधला. अलीकडेच पंतप्रधानांनी शरद पवारांना भटका आत्मा म्हणणे हे महाराष्ट्रातील काही लोकांच्या नाराजीचे कारण बनले.

हेही वाचा >> 'अबकी बार 400 पार' भाजपवरचं झालं बुमरँग!

राज्यातील सर्वात मोठ्या नेत्यांपैकी एक असलेल्या पवारांची उंची लक्षात घेता पंतप्रधानांचे हे वक्तव्य लोकांना आवडले नाही. पवार जेव्हा कुटुंब सांभाळू शकत नाहीत, तेव्हा ते महाराष्ट्र कसा सांभाळतील, असेही मोदी म्हणाले होते.

पवार आणि ठाकरे यांना एनडीएमध्ये सामील होण्याचे आवाहन करून मोदींनी जनसंवेदना नष्ट करण्याचा प्रयत्न केला आहे, असे भाजपच्या काही नेत्यांचे मत आहे.

हेही वाचा >> भाजपने राज ठाकरेंना का सोबत घेतले? मोदींनीच दिले उत्तर

मोदींच्या विधानाचा असाही अर्थ आहे की, जे इंडिया आघाडीला मतदान करणार आहेत, त्यांच्यापर्यंत असा मेसेज जावा की, ते ज्यांना मतदान करणार आहेत; ते स्वतः भाजपमध्ये प्रवेश करू शकतात.

इंडियन एक्स्प्रेसच्या वृत्तात पंतप्रधानांच्या या विधानावर भाष्य करताना भाजपच्या एका वरिष्ठ नेत्याने सांगितले की, मोदी हे आकस्मिक टिप्पणी करणारे नाहीत. त्यांचे प्रत्येक विधान विचारपूर्वक आणि निश्चित कारणांसह दिलेले आहे.

महाराष्ट्रातील विधानसभा निवडणुकीवर डोळा?

भाजपने विधानसभा निवडणुकीचीही तयारी सुरू केली आहे. आजच्या स्थितीत विधानसभेच्या निवडणुका झाल्या, तर निवडणुकीतील अडसर पार करणे पक्षाला फार कठीण जाईल, हे पक्षाला माहीत आहे.

2019 च्या लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुकीत भाजप आणि शिवसेना युती होती. त्यामुळेच काँग्रेस-राष्ट्रवादी आघाडीवर युती वरचढ ठरली होती. 

लोकसभेत भाजप आणि शिवसेनेने अनुक्रमे 23 आणि 18 जागा जिंकल्या होत्या. काँग्रेसला एक तर राष्ट्रवादीला चार जागा जिंकण्यात यश आले होते. त्यानंतर झालेल्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपने 105 जागा जिंकल्या आणि सेनेने 56 जागा जिंकल्या होत्या.

हेही वाचा >> "दबाव होता... तुरुंगात जाणं किंवा पक्ष बदलणं हे दोनच पर्याय होते"

दुसरीकडे काँग्रेसने 44 आणि राष्ट्रवादीने 54 जागा जिंकल्या. विरोधकांनी जिंकलेल्या विधानसभेच्या जागा पुढच्या वेळी पक्षाला अधिक मेहनत करावी लागणार असल्याचे संकेत देतात. मुख्यमंत्रिपदाच्या मुद्द्यावरून भाजप आणि शिवसेनेची युती तुटली. 

उद्धव ठाकरे यांना मविआने आघाडीसह महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री बनणे पसंत पडले. त्यामुळे पुढील विधानसभा निवडणुकीत भाजप कमकुवत होताना दिसत आहे. अडचण अशी आहे की, केंद्रात भाजपची सत्ता आली आणि राज्यांच्या निवडणुकांमध्ये पराभव होत राहिला, तरी राज्यसभेतील त्यांचे बहुमत गमावले जाईल.

भाजपच्या टार्गेटमध्ये अशी अनेक कामे आहेत ज्यासाठी लोकसभेतच नव्हे तर राज्यसभेतही बहुमताची आवश्यकता असेल. त्यामुळे भाजप आतापासूनच पुढील वाटचालीची तयारी करत आहे.

निकालानंतरही शरद पवार आणि उद्धव ठाकरे पडू शकतात उपयोगी 

निवडणूक प्रचार सुरू होण्यापूर्वी विविध माध्यमांचे सर्वेक्षण आणि एक्झिट पोल महाराष्ट्रात भाजपला गेल्या वेळेच्या तुलनेत खूपच कमी जागा मिळाल्याचे दाखवत होते. दरम्यान, तिसऱ्या टप्प्यातील निवडणुकीनंतर ज्या पद्धतीने मतदान होत आहे, तेही एनडीएच्या बाजूने पडत नसल्याचे राजकीय विश्लेषक म्हणत आहेत. 

केंद्रात मोठ्या मुश्किलीने एनडीएचे सरकार स्थापन झाले, तर शरद पवार आणि उद्धव ठाकरेही एनडीएत सामील होऊ शकतात. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी निवडणुकीच्या निकालानंतर स्थापन होणाऱ्या युतींचा संदर्भ देत असावेत.