Lok Sabha Election 2024 : विरोधकांची सत्तेत घरवापसी होऊ शकते का?

त्यामुळेच लोकसभा निवडणुकीला वर्षभरापेक्षा कमी कालावधी शिल्लक असताना विरोधकांनी पुन्हा एकदा एकजूट दाखवली आहे. फरक असा की, यावेळी दिल्लीपासून हजार किलोमीटर दूर असलेल्या पाटण्यात विरोधी एकजुटीचे चित्र पाहायला मिळाले.

बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या निमंत्रणावरून डझनहून अधिक विरोधी पक्षांचे नेते शुक्रवारी दाखल झाले. या बैठकीचा एकच अजेंडा होता की 2024 मध्ये भाजपला सत्तेतून कसे हटवायचे?

हेही वाचा >> Lok Sabha 2024 : नितीश कुमार पहिली परीक्षा पास, 1998 सारखा चमत्कार होणार?

या सभेला हजेरी लावण्यासाठी आलेले काँग्रेसचे माजी अध्यक्ष राहुल गांधी म्हणाले, ‘सर्व विरोधी पक्ष इथे आले आहेत आणि एकत्रितपणे आम्ही भाजपचा पराभव करू.’ ते म्हणाले की, ‘तुम्हाला माहिती आहे, द्वेषाचा प्रतिकार द्वेषाने करता येत नाही. प्रेमानेच त्याचा पराभव केला जाऊ शकतो. काँग्रेस संपूर्ण देशाला एकत्र आणण्यासाठी आणि प्रेम पसरवण्याचे काम करत आहे.’

त्याचवेळी पाटणा येथे झालेल्या या बैठकीवर भाजपने म्हटले की, काँग्रेस एकटी पंतप्रधान मोदींना पराभूत करू शकत नाही, त्यामुळे ती इतरांचा पाठिंबा घेत आहे. केंद्रीय मंत्री स्मृती इराणी म्हणाल्या की, आणीबाणीच्या काळात ‘लोकशाहीचा खून’ पाहणारे काही नेते काँग्रेसच्या छत्रछायेत पाटण्यात एकत्र आले, ही ‘विडंबना’ आहे.

पाटण्यात काय ठरलं?

बिहारची राजधानी पाटणा येथील मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या निवासस्थानी 1 अणे मार्गावर ही बैठक झाली. या बैठकीला राजद नेते आणि उपमुख्यमंत्री तेजस्वी यादवही उपस्थित होते.

विरोधकांच्या या ‘महाबैठक’मध्ये 15 पक्षांचे 32 नेते सहभागी झाले होते. यामध्ये राहुल गांधी, मल्लिकार्जुन खरगे, अरविंद केजरीवाल, ममता बॅनर्जी, उद्धव ठाकरे, शरद पवार, एमके स्टॅलिन, मेहबूबा मुफ्ती, ओमर अब्दुल्ला, लालू यादव, भगवंत मान, राघव चढ्ढा आणि अखिलेश यादव या नेत्यांचा समावेश होता.

हेही वाचा >> व्लादिमीर पुतिन यांना निष्ठावंत येवजेनी प्रिझोझिनीने का दिला दगा? समजून घ्या

सध्या या पक्षांना लोकसभेत 543 पैकी 200 पेक्षा कमी जागा आहेत. पण ते दोघे मिळून भाजपला सत्तेतून खाली खेचू, असा त्यांचा दावा आहे.

दुसरीकडे, 2014 मध्ये सुमारे 44 आणि 2019 मध्ये 50 जागांवर विजय मिळविलेल्या काँग्रेसने पुनरागमन करणे अपेक्षित आहे. हिमाचल प्रदेश आणि त्यानंतर कर्नाटकात मोठा विजय मिळवणाऱ्या काँग्रेसला 2024 मध्ये ‘भारत जोडो यात्रे’मुळे ‘कमबॅक’ होण्याची अपेक्षा आहे.

विरोधक एकत्र येणार का?

नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखालील या बैठकीनंतर विरोधकांनी पत्रकार परिषदही घेतली. एकत्र येण्यावर एकमत झाल्याचा दावा विरोधक करत आहेत.

जेडीयू नेते आणि मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांनी दावा केला की बैठक चांगली झाली आणि एकत्र निवडणुका लढवण्यावर सहमती झाली. काही मतभेद असले तरी आम्ही एकत्र पुढे जाण्याचा निर्णय घेतला आहे, असेही काँग्रेसचे राहुल गांधी म्हणाले.

तृणमूल काँग्रेसच्या प्रमुख आणि पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनीही आम्ही सर्व एक आहोत आणि एकत्र लढू, असा दावा केला.

हेही वाचा >> ‘…म्हणून शरद पवार अस्वस्थ’, ‘त्या’ घटनेवर फडणवीसांनी काय दिलं उत्तर?

काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खर्गे म्हणाले की, एकत्र निवडणुका लढवण्यावर एकमत झाले आहे, वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळे मुद्दे आहेत, मात्र समान किमान कार्यक्रम तयार केला जात आहे. आता विरोधी पक्षांची पुढील बैठक 12 जुलैला होणार असल्याचे त्यांनी सांगितले.

मात्र, त्यापूर्वीच विरोधी एकजुटीला झटका बसला आहे. आम आदमी पक्षाने स्पष्ट केले आहे की, जोपर्यंत काँग्रेस दिल्लीशी संबंधित अध्यादेशाला पाठिंबा देत नाही, तोपर्यंत पक्ष कोणत्याही युतीचा भाग होणार नाही. आम आदमी पक्षाने एक निवेदन जारी करून म्हटले आहे की, काँग्रेस पाठिंबा देण्यास तयार नसेल तर ते शिमला येथे होणाऱ्या बैठकीला उपस्थित राहणार नाहीत.

मग मार्ग कोणता?

विरोधी पक्ष अनेक वेळा एकजुटीचा दावा करतात. विरोधी पक्षाचे नेतेही मंचावर एकत्र दिसत आहेत. पण एकत्र निवडणुका लढवताना कुठेतरी तेढ निर्माण होते.

मात्र, विरोधकांच्या वतीने बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार आणि पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी आपापली सूत्रे दिली आहेत. त्यांचा फॉर्म्युला स्वीकारून भाजपला पराभूत करता येईल, असा त्यांचा दावा आहे.

हेही वाचा >> संभाजी भिडेंचं ‘ते’ प्रचंड वादग्रस्त भाषण जसंच्या तसं…, शिंदे सरकार आता काय करणार?

नितीश कुमार यांचे सूत्र आहे – वन ऑन वन. म्हणजे एका जागेवर एकच उमेदवार. भाजपच्या विरोधात एकच उमेदवार उभा करावा, असे त्यांचे म्हणणे आहे. इतर कोणत्याही पक्षाने तेथून उमेदवार देऊ नये. इतर सर्व पक्षांनी त्याला पाठिंबा द्यावा.

दुसरीकडे, ममता बॅनर्जींचा फॉर्म्युला आहे – जो जिथे मजबूत तिथे त्याने लढावं. म्हणजेच ज्या प्रदेशात किंवा राज्यात पक्ष ताकद असेल, त्या पक्षाचा उमेदवार द्यावा आणि इतर पक्षांनी पाठिंबा द्यायला हवा. उदाहरणार्थ, बंगालमध्ये तृणमूल काँग्रेस मजबूत आहे, त्यामुळे त्यांनी भाजपविरुद्ध लढले पाहिजे, त्याशिवाय इतर कोणत्याही पक्षाने रिंगणात उतरू नये.