तुम्ही मांसाहारी असाल किंवा नसाल, तुम्ही हलाल आणि झटका हे शब्द कधी ना कधी ऐकलेच असतील. त्याच प्राण्याचे मांस झटका तसेच हलाल आहे असाही विचार तुम्ही केला असेल. शेवटी, एकाच प्राण्याचे मांस वेगळे कसे मानले जाते आणि हलाल मांस आणि झटका यात काय फरक आहे? तुमचाही गोंधळ झाला असेल तर हलाल आणि झटका मांस काय आहे ते जाणून घेऊया.
ADVERTISEMENT
हलाल मीट म्हणजे काय?
वास्तविक, हलाल आणि झटका हे प्राण्यांचे मांस नसून ते कापण्याची पद्धत आहे. हलाल हा अरबी शब्द आहे, ज्याचा अर्थ ‘कायदेशीर’ असा होतो. इस्लामिक श्रद्धेनुसार, फक्त वैध मार्गाने कत्तल केलेले प्राणी खाऊ शकतात. प्राणी हलाल करण्याचा एक विशेष मार्ग आहे. ज्यामध्ये चाकूने जनावराच्या मानेची नस आणि श्वासोच्छवासाची नळी कापली जाते. यावेळी प्रार्थना देखील केली जाते. मानेवर चाकू चालवल्यानंतर, जनावराच्या संपूर्ण रक्त बाहेर पडण्याची वाट पाहिली जाते.
हलाल दरम्यान प्राण्यांची मान लगेच वेगळी केली जात नाही, परंतु जेव्हा प्राणी मरतो तेव्हा त्याचे त्याच्या शरिराचे वेगवेगळे हिस्से केले जातात. इस्लाममध्ये या प्रक्रियेला ‘जिबाह’ असेही म्हणतात. इस्लाममध्ये फक्त हलाल मांसाला परवानगी आहे. बकरी ईदला हलाल पद्धतीने मेंढ्या आणि बकऱ्यांचा बळी दिला जातो. ज्यासाठी प्राणी जिवंत आणि निरोगी असणे देखील आवश्यक आहे.
हलाल मांसामध्ये रक्त गोठण्याचे प्रमाण कमी
शास्त्रीय कारणाबद्दल बोलायचे झाले तर हलाल मांसामध्ये रक्त गोठण्याचे प्रमाण कमी असते. कारण अशा प्रकारे कापलेल्या मांसामध्ये प्राण्यांच्या फक्त शिरा कापल्या जातात आणि नंतर संपूर्ण शरीर कापले जाते. कमी रक्त गोठल्यामुळे, मांस मऊ राहते आणि ते जास्त काळ खराब होत नाही. याचे कारण म्हणजे शरीरातून संपूर्ण रक्त काढून टाकणे.
झटका मांस म्हणजे काय?
एकाच वेळी धारदार शस्त्राने प्राण्याची मान एका झटक्यात धडापासून वेगळी करणे याला झटका पद्धत म्हणतात. असे म्हणतात की, झटक्यातील प्राण्याला मारण्यापूर्वी त्याला बेशुद्ध केले जाते, जेणेकरून प्राण्याला जास्त वेदना होत नाहीत. हलाल मांस असो की झटक्याचे मांस, दोन्ही पद्धतीत प्राणी मरतात. फरक म्हणजे मारण्याची पद्धत बदलते. हलाल करण्यापूर्वी जनावराला पोट भरून खायला दिले जाते तर झटक्याला उपाशी ठेवले जाते.
झटता पद्धतीचा अवलंब करणाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, प्राण्यांना यात वेदना होत नाहीत कारण त्यांचा जीव एका झटक्यात घेतला जातो. तर हलाल फूड अथॉरिटी (HFA) नुसार, कोणत्याही प्राण्याला मारण्यासाठी बेशुद्ध केले जाऊ शकत नाही.
झटका पद्धतीत होतो ब्लड क्लॉटिंग
झटका मांसाच्या विरोधात लोकांचे सर्वात मोठे मत हे आहे की ते आरोग्यासाठी चांगले नाही. पण कसे? याचे कारण रक्त गोठणे आहे. झटक्याने कापलेल्या प्राण्यामध्ये रक्त गोठण्याची प्रक्रिया वेगाने सुरू होते. त्यामुळे कापलेल्या ठिकाणी रक्ताच्या गुठळ्या गोठतात आणि ही प्रक्रिया संपूर्ण जनावरात होऊ लागते. रक्त गोठल्यामुळे जनावराचे रक्त पूर्णपणे बाहेर येत नाही आणि ते मांसाच्या तुकड्यात गोठू लागते. त्यामुळे मांसही कडक होते आणि रक्ताचे प्रमाण जास्त असल्याने हे मांस जास्त काळ निरोगी राहू शकत नाही, म्हणजेच ते लवकर खराब होते.
काय असते ब्लड क्लॉटिंग?
रक्त गोठणे ही अशी प्रक्रिया आहे, जी जखम झाल्यावर सुरू होते, जेणेकरून शरीरातून जास्त रक्त बाहेर येऊ नये. वास्तविक, जेव्हा कोणत्याही जिवंत शरीरावर जखम होते आणि रक्तस्त्राव सुरू होतो, तेव्हा रक्तातील प्लेटलेट्स आणि प्लाझ्मा एकत्र रक्त जमा करण्याचे काम करतात. ज्याला रक्त गोठणे म्हणतात.
मुस्लिम हलाल मांस का खातात?
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, हलाल पद्धतीत प्राण्यांच्या शरीरातील संपूर्ण रक्त बाहेर येते. त्यामुळे जनावरांच्या शरीरातील रोग संपतात आणि मांस खाण्यास योग्य होते. झटक्यापेक्षा हलाल मांस अधिक पौष्टिक मानले जाते. इस्लाममध्ये फक्त हलाल मांसाला परवानगी आहे, त्यामुळं मुस्लिम हलाल मांसला प्राधान्य देतात.
मुस्लिम झटका मांस का खात नाही?
इस्लामिक धर्मगुरूंच्या म्हणण्यानुसार, झटका पद्धतीत प्राण्याच्या शरीरातील रक्त पूर्णपणे बाहेर पडत नाही आणि एखाद्या प्राण्याच्या रक्तात आजार असल्यास त्याचे मांस सेवन करणे हानिकारक ठरू शकते. दुसरीकडे हलाल केल्याने जनावराच्या शरीरातून रक्त पूर्णपणे बाहेर येते. जनावरांच्या रक्तस्रावामुळे, त्याच्या मांसासह रोग संपतो. त्यामुळे मुस्लिमांना झटक्याचे मांस खायला आवडत नाही. दुसरीकडे, हलाल मांस जास्त काळ टिकते आणि वास येण्याची शक्यता कमी असते, असं त्यांचं म्हणणं आहे.
ADVERTISEMENT