Maha Vikas Aghadi : ठाकरे-काँग्रेसमध्ये घमासान, 'ही' जागा मविआत ठरतेय बिब्बा?

महाविकास आघाडीमध्ये समाविष्ट असलेल्या काँग्रेस आणि ठाकरेंची सेना एका जागेवर आमने-सामने आली आहे. ठाकरेंनी उमेदवार जाहीर केल्यानंतर मैत्रीपूर्ण लढतीचा मुद्दा उपस्थित केला जात आहे. महायुतीचे आव्हान समोर असताना उद्भवलेली ही स्थिती महाविकास आघाडीसाठी चिंताजनक आहे. कारण त्यामुळे महाराष्ट्रातील इतर जागांसाठीही अडचणी निर्माण होणार आहेत. 
पण, काँग्रेस आणि शिवसेना (UBT) दोन्ही पक्ष सांगलीवर दावा का करत आहेत? याची अनेक कारणे आहेत...

कोल्हापूरची जागा, पश्चिम महाराष्ट्रातील स्थान

कोल्हापूरच्या जागेमुळे हा प्रश्न निर्माण झाला. शिवसेनेचे (UBT) म्हणणे आहे की, 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत त्यांनी लढलेल्या आणि जिंकलेल्या जागांपैकी ही एक आहे. उद्धव ठाकरे यांच्या पक्षाचा युक्तिवाद असा आहे की, मुंबई आणि कोकण विभागाच्या आसपासच्या भागात त्यांना लोकांचा चांगला पाठिंबा आहे.

दरम्यान, काँग्रेस विदर्भात बलाढ्य आहे, त्यामुळे तिथे जागा मिळाल्या पाहिजेत, असे काँग्रेसने म्हटले होते. त्यामुळे 2019 मध्ये शिवसेनेने लढवलेल्या अमरावती आणि रामटेक या जागा काँग्रेसला देण्यात आल्या.

मुंबईतील 4 जागांव्यतिरिक्त शिवसेना (UBT) कोकण विभागातील 4 जागा, रत्नागिरी-सिंधुदुर्ग, रायगड, ठाणे, कल्याण आणि पालघरमध्ये निवडणूक लढवत आहे. विदर्भातील काही जागांवर काँग्रेससोबत उद्धव ठाकरेंनी तडजोड केली. 

पण, कोल्हापूरच्या जागेवरून शाहू घराण्याचे प्रमुख आणि छत्रपती राजर्षि शाहू महाराजांचे वंशज शाहू महाराज छत्रपती यांनी शिवसेनेच्या मशाल चिन्हावर निवडणूक लढवावी, अशी इच्छा होती. 

काँग्रेसच्या तिकिटावर निवडणूक लढवल्यास विजयाची शक्यता अधिक असल्याचे आश्वासन काँग्रेसने दिले. त्यामुळे शिवसेना (यूबीटी) नाराज झाली. पश्चिम महाराष्ट्रात शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्ष आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने सर्वाधिक जागांवर दावा केला आहे आणि शिवसेनेला (UBT) या प्रदेशात चांगल्या जागा शिल्लक राहणार नाहीत याची चिंता आहे. त्यामुळे त्यांनी सांगलीच्या जागेवर आपला मजबूत दावा केला आहे.

सांगलीवर ठाकरे सेना आणि काँग्रेसचा वाद काय?

विशाल पाटील यांनी 2019 मध्ये काँग्रेसच्या तिकिटावर सांगलीतून निवडणूक लढवली नव्हती. तेव्हा ते काँग्रेसचा मित्रपक्ष स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेसोबत होते. सांगलीची जागा मिळण्यासाठी हे पुरेसे कारण असल्याचे ठाकरेंच्या सेनेचे म्हणणे आहे, कारण काँग्रेसने गेल्या वेळी येथे निवडणूक लढवली नव्हती. 

मात्र, गेल्या वेळीही विशाल पाटील यांनी येथून निवडणूक लढवली होती आणि आता ते सोबत असल्याचे काँग्रेसचे म्हणणे आहे. त्यामुळे सांगलीवर आमचा अधिकार आहे, अशी काँग्रेसची भूमिका आहे. 

सांगलीत 1957 पासून काँग्रेस सतत विजयी होत आहे. यात 2009 मध्ये प्रतीक पाटील विजयी झाले आणि UPA-2 च्या काळात मंत्री बनले. पण 2014 पासून या जागेवर भाजप जिंकली आहे. 

येथून दोन वेळा खासदार राहिलेले संजय काका पाटील 2014 मध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेसमधून भाजपमध्ये दाखल झाले. 2019 मध्ये भाजपचे संजय पाटील हे 42 टक्के मतांनी विशाल पाटील यांच्या विरोधात विजयी झाले होते.

प्रकाश आंबेडकर यांच्या वंचित बहुजन आघाडीला 25 टक्के मते मिळाली होती. तर विशाल पाटील यांना 28.96 टक्के मतांसह 3.4 लाख मते मिळाली होती. 2014 मध्येही संजय पाटील 58.43 टक्के मतांनी प्रचंड बहुमताने विजयी झाले होते. प्रतीक पाटील यांना केवळ 35 टक्के मते मिळाली. 

याचाच दाखला देत शिवसेनेने (यूबीटी) असा युक्तिवाद केला की काँग्रेसने या जागेवरील पकड गमावली आहे. कारण 2019 मध्ये त्यांनी आपल्या मित्रपक्षाला निवडणूक लढवण्याची परवानगी दिली होती आणि यावेळी शिवसेनेने कोल्हापूरऐवजी सांगलीवर दावा केला तर त्यात गैर काहीच नाही.

सांगलीच्या जागेवरून मविआमध्ये तेढ निर्माण झाली का?

काँग्रेसला सांगली हा आपला मतदारसंघ आहे, असे वाटते आणि सोनिया गांधी यांनी 2014 आणि 2019 मध्ये पराभव होऊनही ज्या जागा काँग्रेस जिंकू शकते किंवा जिंकली आहे. त्या जागा सोडू नयेत असे म्हटले आहे. 

सांगलीत सहा विधानसभा मतदारसंघ आहेत : दोन भाजपकडे, दोन काँग्रेसकडे, एक राष्ट्रवादी (शरद पवार) आणि एक शिवसेनेकडे. सांगलीत काँग्रेस प्रबळ आहे, त्यामुळे जागा निश्चितच मिळायला हवी, असे काँग्रेसचे म्हणणे आहे. सांगलीतील आपला उमेदवार चांगला असून त्याला राष्ट्रवादीचा पाठिंबा असल्याचे शिवसेनेला (UBT) वाटते.

सांगलीत एमव्हीएमध्ये तेढ निर्माण झाल्याचे दिसत आहे. मात्र आघाडी तुटली नसल्याचेही दिसून येत आहे. हेमंत सोरेन आणि अरविंद केजरीवाल यांच्या अटकेनंतर दिल्लीत भारतीय गटाची एक मोठी बैठक झाली, ज्यामध्ये उद्धव ठाकरे उपस्थित होते.

शिवाजी पार्कवर भारत जोडो न्याय यात्रेच्या समारोपाला उद्धव ठाकरे राहुल गांधींसोबत उपस्थित होते. सांगलीत एमव्हीए पक्षांमध्ये मैत्रीपूर्ण लढत होणार नाही याची खातरजमाही शरद पवारांची बाजू घेत आहे. एकंदरीत सांगलीच्या जागेबाबत काँग्रेस आणि उद्धव सेनेमध्ये चुरस आहे.